๐ ์ฑ๊ณต์ ์ธ ์ฑ์ฉ ๋ฉด์ ์ ๊ณต๊ณต์ฐํ ๋น๊ฒฐ
๐ ์ด ์๋ฃ๋ฅผ ์ถ์ฒํ๋ ์ด์
- ๋ฉด์ ๊ด ๊ด์ ์์ ์ฑ๊ณต์ ์ธ ์ฑ์ฉ์ ์ํด ์๊ฐํ๋ฉด ์ข์ ๋ด์ฉ์ด ๋ด๊ฒจ์์ต๋๋ค
- ์ง์์ ๊ด์ ์์๋ ์ฑ๊ณต์ ์ธ ์ฑ์ฉ ๋ฉด์ ์ ์ดํดํ๋ฉด, ์ข์ ๋ฉด์ ์ ๋ณผ ์ ์๋ ๊ณ ๋ฏผ์ ํ ์ ์์ต๋๋ค
- ๋ด๊ฐ ๋ณธ ๋ฉด์ ์ด ์ข์ ๋ฉด์ ์ผ๊น? ์๊ฐํด๋ณด๋ฉด์ ์ด ํ์ฌ๊ฐ ์ข์ ๋ฉด์ ์ ์ค๋นํ๋ ํ์ฌ์ธ์ง ์๊ฐํด๋ณผ ์ ์๋ ๊ณ๊ธฐ๊ฐ ๋ ์ ์์ต๋๋ค
- (์ฐธ๊ณ ) ๋ณธ๋ฌธ์์ ๋ฉด์ ์=๋ฉด์ ๊ด์
๋๋ค!
๐ ์ฝ์ผ๋ฉด ์ข์ ๋ถ
- ํ์ฌ์์ ๋ฉด์ ๊ด์ ํ์๋ ๋ถ. ์ฑ์ฉ์ ๊ณ ๋ฏผ์ด ์์ผ์ ๋ถ
- ์ง์์์ง๋ง ๋ฉด์ ๊ด์ ์
์ฅ์ ์ดํดํ๊ณ ์ถ์ผ์ ๋ถ
๐ ๋ด์ฉ
- ์ฑ๊ณต์ ์ด๋? ์ฑ๊ณต์ ์ธ ์ฑ์ฉ ๋ฉด์ ์ ์ ์ํด๋ณด๊ธฐ
- 1) ์ง์์๊ฐ ๋ฉด์ ํ์ ํฉ๊ฒฉ, ๋ถํฉ๊ฒฉ ์ฌ๋ถ์ ์๊ด์์ด ์ด ํ์ฌ์ ๋ํด ์ข์ ์ธ์์ ๊ฐ๊ฒ ๋๋ค
- 2) ๋ฉด์ ์๊ฐ ๋ฉด์ ์ ํ๊ฐํ ๊ฒ์ผ๋ก ์ค์ ์
๋ฌด ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ์์ธกํ ์ ์๋ค (์ฆ, ๋ฉด์ ์์ ํฉ๊ฒฉํ ์ฌ๋์ด ์ค์ ๋ก ์ผ์ ์ํ๊ณ , ์ฑ๊ณผ๊ฐ ๋๋ค)
- 3) ๋ฉด์ ๊ด๋ จํ์ฌ ๋๋๋ก ์๊ฐ๊ณผ ๋
ธ๋ ฅ์ ์ ๊ฒ ์ด๋ค
์ฌ๊ธฐ์ 2)์ ์ด์ ์ ๋ง์ถค
- ๋ฉด์ ์ค๋ํ๋ฉด ๋ฉด์ ์ํ ๊น?
- ๋ฉด์ ์ ์ ํ๋ ค๋ฉด ํ๋ จ๊ณผ ๊ฒฝํ์ด ํ์ํ๊ณ , ๊ฒฝํ์ด ์ค๋ ฅ์ผ๋ก ๋ณํ๋ ค๋ฉด ํผ๋๋ฐฑ์ด ํ์ํจ
- ๋ฉด์ ํ๊ฐ๋ ํผ๋๋ฐฑ์ ๋ฐ์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์ค๋ ฅ์ ์๊ธฐ ํ๋ ์ํฉ
- ๊ฐ์ด ๋ฉด์ ์ ๋ณด๋ ์ฌ๋์ ์์๊ณ , ๋์ค์ ๋ฃ๋๋ค ํ๋๋ผ๋ ์ด๋ค ์ง๋ฌธ์ ํ๊ณ ํ๊ฐํ๋์ง ์ ํํ ๊ธฐ์ต๋์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ
- ์์ ์ ํ๋์ ๊ธฐ๋กํ๊ณ ๋์ค์ ๋ถ์ํ๋ ๋
ธ๋ ฅ์ด ํ์ํจ
## ์ ํต์ ๋ฉด์
- ์ด๋ค ๋ฆฌ๋๊ฐ ํ๋ฅญํ ๋ฆฌ๋์
๋๊น?
- ํ๋ฅญํ ํ์์ ๊ตฌ์ฑ์์๋ ๋ฌด์์ด๋ผ๊ณ ์๊ฐํ์ญ๋๊น?
- ๋น์ ์ด ๊ฐ์ฅ ์กด๊ฒฝํ๋ ์ฌ๋์ ๋๊ตฌ์
๋๊น?
- ๋น์ ์ ๊ฟ์ ๋ฌด์์ธ๊ฐ์?
- ์ ๊ฒฝ์์ฌ๊ฐ ์๋ ์ฐ๋ฆฌ ํ์ฌ๋ฅผ ์ ํํ์ต๋๊น?
- ๋น์ ์ ์ ์ด ํ์ฌ์ ์ง์ํ์ต๋๊น/๋น์ ์ ์ ํ์ฌ์ ์ง์ฅ์ ๋ ๋๊ธฐ ์ํ์ญ๋๊น?
- ๋น์ ์ ์ต๋ ๊ฐ์ ๊ณผ ์ฝ์ ์ ๋ฌด์์ธ๊ฐ์?
- 5๋
ํ ๋น์ ์ ์ด๋ค ์์น์ ์์๊น์?
- ์ ํต์ ๋ฉด์ ์์ ๋จ๊ณจ๋ก ๋์ค๋ ์ง๋ฌธ, ๊ฐ๋ฐฉํ ์ง๋ฌธ์ ํ๊ณ ์ง์์์ ๋ฐ๋ผ ๊ฐ๋ณํ๋ ์ง๋ฌธ์ ํจ => ๋น๊ตฌ์กฐ์ ๋ฉด์ ์ด๋ผ๊ณ ํจ
- ๋น๊ตฌ์กฐ์ ๋ฉด์ ์ด ์ค์ ์ด ์ฌ๋์ ๋ฝ์์ ๋ ์ฑ๊ณผ๋ฅผ ๋ผ ์ ์์์ง ์์ธกํ๋ ํ๋น์ฑ ๋ฉด์์ ์๊ด์ฑ 0์ ๋ณด์ฌ์ฃผ๊ณ ์์
- ์กด๊ฒฝํ๋ ์ฌ๋์ด ๋๊ตฌ์ธ๊ฐ์? => ์ด๋ค ์ญ๋์ ํ์
ํ ์ ์์์ง?
### ์ ํต์ ๋ฉด์ ์ ํ๋น์ฑ์ด ๋ฎ์ ์ด์
- ๋ฉด์ ๋ด์ฉ์ด ์ผ๊ด์ฑ ์๊ฒ ๋ค๋ฃจ์ด์ง์ง ์์ => ์ง์์์ ๋ฐ๋ผ ์ง๋ฌธ์ด ๋ค๋ฅด๊ณ , ์ง์์์ ๋์ผ ์๋ต์ ๋ค๋ฅด๊ฒ ํ๊ฐํ ์ ์์
- ์ง์์๋ฅผ ํ๋จํ ๋ ์ฒซ์ธ์์ ์ฌ์ค์ ์ ๋ณด๋ณด๋ค ์ค์ํ๊ฒ ์๊ฐํด 4๋ถ ์ด๋ด์ ์ต์ข
๊ฒฐ์ ์ ๋ด๋ฆผ
- ์ง์์ ์ฑํฅ, ๊ฐ์นํ๋จ์ด ๋ฉด์ ๊ด๊ณผ ์ ์ฌํ๋ฉด ์ง์์ ๋ฐ์ ํ๊ฐํ๋๋ฐ ํฐ ์ํฅ์ ๋ฐ๊ณ , ์ฃผ๊ด์ ์ธ ํ๋จ์ ํ๊ธฐ ์ฌ์
- ์ง์์๋ ์ด์์ ์ผ๋ก ์๊ฐํ๋ ๋ต์ ๋ผ ์ ์๊ณ , ๋ฉด์ ๊ด์ ์ด๋ฐ ๋ต์ ์ํ ์ ์๋ ์ธ๋ณ ๊ธฐ์ ์ ํ๊ฐํจ
- ์ณ๊ณ ๊ทธ๋ฆ์ ํ๋จํ ์ ์๋ ๋ต์ ๋ฃ๊ณ , ์ง๋ฌด ์ญ๋์ ๋ํ ์์ธก์ด ์ด๋ ค์
## ๊ตฌ์กฐ์ ๋ฉด์
- ์ ํธํฅ์ ํผํ๊ธฐ ์ํด ๊ฐ๋ฐ๋ ๋ฉด์
- ์ง์์์๊ฒ ์ด๋ค ์ง๋ฌธ์ ํ ๊ฒ์ธ์ง, ์ง์์์ ๋ฐ์์ ์ด๋ฏ๊ฒ ํ๋จํ ๊ฒ์ธ์ง๋ฅผ ๋ฏธ๋ฆฌ ํ์คํํจ
- ๋ฉด์ ์ ์ค๋นํ๋๋ฐ ์๊ฐ์ ์ฌ์ฉํด์ผ ๋์ ๋ง์ด ์ฌ์ฉ๋์ง ๋ชปํ ์๋ ์์
## ์ค๊ตฌ์กฐ์ ๋ฉด์ (semi structured), ํ์นจ ์ง๋ฌธ
- ๊ตฌ์กฐ์ ์ง๋ฌธ ์ด์ธ์ ํ์นจ ์ง๋ฌธ(probing question - ๊ฐ์ถฐ์ง ์ฌ์ค, ์ถ๊ฐ์ ์ธ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ป๊ธฐ ์ํด ์ข ๋ ํ๊ณ ๋ค์ด๊ฐ๋ ์ถ๊ฐ ์ง๋ฌธ)์ ํ์ฉ
ํ์นจ ์ง๋ฌธ์ ์
- ์์ ์ด ํ ๊ทธ ํ๋์ ๊ฒฐ๊ณผ๋ ๋ฌด์์
๋๊น? ๊ทธ๋์ ์ด๋ป๊ฒ ๋์๋์?
- ๋น์ ์ ํ๋์ผ๋ก ์กฐ์ง ์ฑ๊ณผ๊ฐ ์ด๋ป๊ฒ ๊ฐ์ ๋์์ต๋๊น?
- ๊ฐ์ ๋์๋ค/์ฑ๊ณต์ ์ด์๋ค๋ ๊ฒ์ ์ด๋ป๊ฒ ์ ์ ์์์ต๋๊น? (๋ญ ๋ณด๊ฑฐ๋ ๋ค์ด์?)
- ๋ง์ฝ ์คํจ๋ฅผ ํ๋ค๋ฉด, ์ด๋ค ๊ตํ์ ์ป์๊ณ , ๊ทธ ๊ตํ์ ์ค์ฒ์ ์ฎ๊ธด ์ ์ด ์๋์? ๊ทธ๋์ ์ฐจํ ๋น์ทํ ์ํฉ์์ -์ด๋ป๊ฒ ๋ค๋ฅด๊ฒ ํ๋ํ๊ณ , ์ค์ ๋ก ์ฑ๊ณผ ๊ฐ์ ์ด ๋์๋์?
- ๋น์ ์ ์ ๊ทธ๋ ๊ฒ ํ๋์ ํ์ต๋๊น? ์ด๋ค ๋ค๋ฅธ ํ๋์ด ๊ฐ๋ฅํ๋ค๊ณ ์๊ฐํฉ๋๊น?
- ํ์นจ ์ง๋ฌธ์ ์ ์ ๋ ๋ ๋ฒจ์ ๋์ฌ์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ป์ ์ ์์
~์ ๋ํด ๋งํด์ฃผ์ธ์.
~์ ๊ตฌ์ฒด์ ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ฃผ์ธ์.
์ธ์ , ์ด๋ป๊ฒ ๊ทธ๋ฐ ์ผ์ ํ์
จ๋์?
๊ตฌ์กฐ์ ์ง๋ฌธ
- ํ๋ ์ค๋ช
์ง๋ฌธ : ๊ณผ๊ฑฐ์ ์ด๋ค ํ๋์ ํ๋์ง ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ๋ฌป๋ ์ง๋ฌธ (๋ฏธ๋๋ฅผ ์์ธกํ๋ ๊ฐ์ฅ ํจ๊ณผ์ ์ธ ๋ฐฉ๋ฒ์ ๊ณผ๊ฑฐ ํ๋์ ๋ณด๋ ๊ฒ)
- ์ํฉ ์ง๋ฌธ : ์ด๋ค ์ด๋ค ์ํฉ์ด ๋ง์ฝ ๋ฒ์ด์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ(๋๋๋ก ๊ตฌ์ฒด์ ) ์ด๋ป๊ฒ ํ๊ฒ ๋๊ฐ ํ๋ ๊ฐ์์ ์ํฉ์ ๋ํ ์ง๋ฌธ. ์ง์์์ ์๋์ ์์ฌ๊ฒฐ์ ์ ๋ณธ๋ค. ํ์ํ๋ค๋ฉด ์ญํ ์ฐ๊ธฐ๋ ์๋ฎฌ๋ ์ด์
์ ํ ์ ์๋ค.
- ์ ์ง๋ฌธ์ ์์๋๋ก ํ๊ณ , ์ ๋ณด๊ฐ ๋ถ์กฑํ๋ฉด ํ์นจ ์ง๋ฌธ์ ์ถ๊ฐ๋ก ์งํํจ
์ ํต์ ์ธ ์ง๋ฌธ์ ํ๋ ์ค๋ช
์ง๋ฌธ์ผ๋ก ๋ฐ๊พธ๋ ๊ฒฝ์ฐ
- ์ ํต ์ง๋ฌธ : "ํ๋ฅญํ ํ์์ ๊ตฌ์ฑ์์๋ ๋ฌด์์ด๋ผ๊ณ ์๊ฐํ์ญ๋๊น?"
- ํ๋ ์ค๋ช
์ง๋ฌธ : "ํจ๊ณผ์ ์ธ ํ์์ ํตํด ์ผ์ ์ฑ์ทจํ ์ ์์๋ ๊ฒฝํ์ด ์๋ค๋ฉด ๋ง์ํด ์ฃผ์ธ์. ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ๋ณธ์ธ์ ๊ทธ ๋ ๊ทธ๋ฐ ํ์์ด ๋๋๋ก ์ด๋ค ๊ธฐ์ฌ๋ฅผ ํ์ต๋๊น? ์ด๋ค ์ด๋ ค์์ด ์์๊ณ , ์ด๋ป๊ฒ ๊ทน๋ณตํ์ต๋๊น?"
- "ํ๋ฅญํ ํ์์ ๊ตฌ์ฑ์์๋ ๋ฌด์์ด๋ผ๊ณ ์๊ฐํ์ญ๋๊น?"๋ผ๊ณ ๋ฌป๊ณ ๋ต์ด ๋์ค๋ฉด ๋ฐ๋ก ๋ค์์ ์ด์ด์, "๊ทธ๋ฐ ์์๋ฅผ ๋ณธ์ธ์ด ์ค์ฒํ๋ ๊ฒฝํ๋ด์ ๋ง์ํด ์ฃผ์ธ์"๋ผ๊ณ ์ถ๊ฐ ์ง๋ฌธ
์ํฉ ์ง๋ฌธ์ ์ด์์ ์ธ ๋ต์ ๋ผ ์ ์์ด์ ์ฃผ์ํด์ผ ํจ. ์ํฉ์ ๊ตฌ์ฒด์ ์ผ๋ก ํ์ ํด์ผ ํจ. ์ : "ํ์ฌ ํ๋ก์ ํธ ์งํ์ํฉ์ ์ ๋ฆฌํด์ ๋ด์ผ ์ค์ ๊น์ง ํ์ฅ์๊ฒ ์ด๋ฉ์ผ์ ๋ณด๋ด๊ธฐ๋ก ํ๋๋ฐ, ๊ทธ ์ผ์ ๊น๋นกํ๊ณ ํด๊ทผ์๊ฐ์ธ 6์๊ฐ ๋์์ต๋๋ค. 7์๋ฐ์ ์นํ ์น๊ตฌ๋ ์ ๋
์ฝ์์ด ์์ต๋๋ค. ์ด๋ป๊ฒ ํ์๊ฒ ์ต๋๊น?"
- ์ง๋ฌธ์ ๋ฝ๋๋ค๊ณ ๋ค๊ฐ ์๋, ๋ต์ ์ด๋ป๊ฒ ํ๊ฐํ ๊น๋ ๋ฏธ๋ฆฌ ๊ณ ๋ฏผํด์ผ ํจ
- ์ง์์์ ๊ฐ๋ฅํ ์๋ต์ ๋ฏธ๋ฆฌ ๋ฝ๊ณ , ์ด๋ป๊ฒ ํ๊ฐํ ์ง ๊ฒฐ์ ํด์ผ ํจ
- ํ๋ ์งํ๋ฅผ ์๊ทธ๋, ์ฆ๊ฑฐ๋ก ํ์
ํจ
- ๋ฉด์ ๋ ๋ฌป๋ ์ง๋ฌธ์ ํ๋์ฉ ๋ฐ๊ฟ๋ณด๋ ๊ฒ๋ถํฐ ์์ํด๋ณด๋ ๊ฒ์ ์ถ์ฒ!
์ถ์ฒ ์ฑ
- ์ฑ์ฉ๊ณผ ์ ๋ฐ์ ์ฌ๋ฆฌํ, ๋ก๋ฒํธ ์ฐ๋, ํ ํ์ธ ๊ณต์ , ์๊ทธ๋งํ๋ ์ค
- ๊ณ ์ฉ๋ฉด์ ์ ๊ตฌ์กฐ์ ๊ณผ์ , ํฉ๊ท๋ ์ , ์ค๋